چاربورج خالقی آراسیندا اولان مختلف اینانج لار(1)

بو یازیلاریمیزدا چاربورج خالقینین آراسیندا اولان بیر پارا اینانج لارین آرایا گتیریریک. بو اینام لاردا چوخلو درین فلسفی وآیینی باخیش لار و معنی لر یاتیب دیر کی اونلارین هر بیرین مستقل صورتده آراشدیرماق دا اولا بیلر. مثلا چاربورج خالقینین ایچینده چوخ قدیمی بیر اینام وار کی ائوی سوپورندن سونرا زیبیلین کوچه یه آتمازلار هر کیم بو ایشی گؤرسه ائوینین برکتی قاچار! و یا گئجه دیرناق توتمازلار؛ گئجه دیرناق توتان آدام بورجلو دوشَر. بو اینانج لار بللی دیر کی اسکی بیر معنوی قایناقا صاحیب دیر. بیرینجی اینام محیط زیست و طبیعتی آشغال و زیبیل لردن قوروماق اوچون یارانیب و ایکینجی اینام ایسه بیر بهداشتی علتی وار؛ گئجه دیرناق توتسان چوخ ایمکانی وارکی آتیلیب یئمک لرین ایچینه دوشسون.

ایسلام  دینینده ده بئله بیر اینانج لاردان اؤرنک چوخدور. مثلا بیر اینام وارکی هر کیمین دیرناغی اوزون اولسا آلتیندا شیطان گیزلَنر. بو اینامین دا ندنی بهداشتی رعایت ائلمک دیر. بیز گؤروروک کی هر ایکی اینام(ایسلام دینینده و تورک لر آراسیندا اولان اینام) بیر معنوی و آیینی قایناق دان و ریشه دن دیر. آشاغیدا چاربورج خالقی آراسیندا اولان بیر پارا اینانج لاری گتیریریک:

-قره پالتار گئیمزلر. قره پالتار اینسانا اوغورسوزلوق گتیرر

-کئچی توکون بیر یئره باغلاسان اورایا ایلان گیرمز

-سو قابی(استکان، لیوان، کوزه و…) سینسا آیدین لیق دیر و ایسانین قادا بالاسین آپارار

-هر کیمین باشینین قاشقاسی اولسا ایکی آرواد آلار

هر کیمین الی آغیر اولسا دول آرواد آلار یا دول کیشییه گئدر

-هر کیمین الینه زیگیل چیخسا اونا بیر دوعا اوخویوب سوپورگه ایله زیگیلی سوپورسن زیگیل دوشَر

-اینک موسیقی ایله یاخجی سو ایچر. بونا گؤره اینک لری سوواراندا آتالاریمیز همیشه گؤزل ریتم لر ایله فیشدیراق چالاردیلار

-بیر نفر دیسگینسه اونون داماغین گؤتوررلر(بیر نفر بارماغین دیسگینن آدامین داماغینا ووروب و قولاقلارین چَکر. سونرا دیسگینن آدام گرک دیر بیرازدا ایشه سین) .

-گئجه چاغی الدن- آیاق دان تیکان چیخاتمازلار. چونکی گئجه قوناق اولار

-ایده آغاجینین آلتینا گیرنده و اونون آلتیندان گئچنده  گرک دیر بسم الله دیه سن

-ایده آغاجین چاپمازلار و اونو چاپماق گوناهدیر

-ائوه تزه گلین گلنده قئیین آتاسی اونون الیندن یاپیشیب و “اَرسین “( خمیر یاپماق وساییل لریندن) ایله “میس تئشتین” اوستوندن گئچیدَرلر کی گلینین آیاقلاری اوغورلو اولسون و اؤزو ایسه ایش گؤرن،سؤزه باخان و خییرلی برکتلی اولسون

– هر کسین بو دونیادا بیر اولدوزو وار؛ ایشیقلی اولدوزلار بختی یانارلارین و کؤزه رن اولدوزلار ایسه باختی یاتانلارین دیر. هر زامان دا اولدوز آخسا بیلکی بیر نفر بو دونیادان کؤچوب گئتدی

-هر کیم کوت یئسه پول تاپار(کوت تندیر ایچینه آخیب دوشن خمیردیر). اوشاقلار کوتو ییه ندن سونرا چؤله چیخیب پول آختارا-آختارا بو اوخوماغی اوخویارلار: تاپیل-تاپیل پول وئریم، تاپیلماسان گول وئریم

-گئجه ائو سوپورمزلر

–گئجه پیچاق و دمیرلی وساییل لر ایله شوخلوق ائلَمَزلر چون گئجه دمیر اوزانار!

-سوپورگه آدامین اوستونه دئیسه آداما بهتان دئیرلر بونا گؤره بیرینین اوستونه سوپورگه دئیسه گرک دیر سوپورگه نین چؤپوندن بیرین سیندیریب اویانا آتسین

-هر کیمین آیاغی نین آلتی قاشینسا مسافرته گئدجک. اوجی قاشینسا اونا پول گلجک

-هر کیم چای ایچه-ایچه الیندن قندی چایینین ایچینه دوشسه سئوینجک دیر

-ایکی خانیم ین آراسیندان گئچن کیشینین سؤزو کئچرلی اولماز

-گؤز سَریَنده گؤزون اوستونه بیر قیرمیزی پارچا یاپیشدیریب دئیرلر: من سنی سئویندیردیم سنده منی سئویندیر!

-جوما آخشاملاری ارن لرین ائولرینده غیب دن چیراق یانار

-هر کیم یول اوستونه ایشه سه ایشی دوز گَلمز

-بیرینین باشماقلاری بیر بیرینین اوستونه دوشسه اونون سؤزون دانیشیرلار

-چام یئلی اسیب طوفان قوپسا بیل کی بیر یئرده ناحق قان تؤکولوب

-یئره ایستی سو تؤکسن گرکدیر بسم الله دئیه سن چونکی جین لرین بالالارینین قانادلاری یانار

-گئجه چاغی ائوی قارانلیق بوراخمازلار و بیری ایسته سه ائودن چیخا گرک دیر بیر چیراق یاندیریب ائودن چیخسین تا ائوی قارانلیق آلماسین

-بیر نفرین پایین یئسن دیلیوه پای چیخار و یوخودا اونون ایلانی چالار. پای دیلده چیخان جوش کیمی بیر یارادان عبارتدیر

-قاتیق دان بیر نفره مایالیق (قاتیق چالماق اوچون) وئرمزلر چونکی مالین سودو قورویار

–ناودان آلتیندا ایشَمزلر

-ائیلدیریم شاخاندا گرک دیر دمیر یانیندا دورمایاسان چونکی دمیر ائیلدیریمی چکر

-چاربورج خالقینین اینامیندا قدیم زامانلار یئر کوره سی بیر یول قویولوب و سونرا آرادان گئدیب و بشیرین نسلی یئنی دن وجودا گلیب