سمَنی ساخلا منی ایلده گؤوَردرم سنی!
چاربورجدا سمنی پیشیرمک ایناملاری
یازین ایکینجی آیی گلنده سمنینین قوخوسو بوتون چاربورجو بورویور. چوخلو خانوادهلر سمنی پیشیرمهیه باشلاییرلار. سمنی نین چاربورجلولارین آراسیندا قوتسال (مقدس) بیر یئری وار و اونون پیشیرمهیی آیری یئمکلر ایله فرق ائلهییر. سمنینین پیشیرمهسینه مخصوص بیر ایشلر لازیمدیر کی اونون خالقیمیز ایچینده اهمیّتینی گؤرسَدیر.
بیرینجی لازیم ایش سمنینین پیشیرمهسینه تانرییا دوعا ائلهمک و اوندان یاردیم (کمک) ایستهمکدیر. سونرا بوغداسین ایسلادیب، گؤیون گؤوردیب و سویون چیخاتماقدیر. بئله کی بوغدالار گؤورندن سونرا “هَوَح دسته” (هَوَنگ) ایله گؤیلری تاپداییب سویون سیخارلار و بو ایشی 7 یول تکرار ائلَرلر. سمنینین گؤیلرین تاپدالاییب سویون چیخاتماق 7 مرتبهدن آز و یا چوخ اولسا دوز ایش دئییل. سمنینی تک باشینا گرک پیشیرمهیهسن و اونون پیشیرمهسینده گرک نئچه نفرین ایشبیرلیگی (همکاریسی) اولا. سمنینی تک باشینا یئمک ده دوز دئییل و گرک اوندان قاپی قونشویا پای وئرهسن. سمنی پایینین یئرینه ده گرک شامشا (کبریت) قویاسان کی آیدینلیق نمادیدیر. هر کس ایسته سه سمنییه شریک ده اولا بیلر و سادهجه اونو پیشیرن زامان، بیر-ایکی کیلو اون آپارسا سمنیدن یاخجی بیر پایی اولا بیلر. بو ایشه چاربورجدا “اون سالما مراسیمی” دئییرلر.
سمنی پیشیرن آدام گرک پاک اولسون و اوستونده هئچ بیر نَجاست اولماسین یوخسا سمنی یاخجی پیشمز و رنگی قولای اولار. سمنی اوجاق باشیندا پیشن زاماندا گرک اوستو باشی تمیز اولمایان آداملاری یانینا قویمایاسان. چون اوندا دا سمنیمیز یاخجی اولماز. اگر سمنی پیشیرن خانیمین سمنیسینین رنگی و طعمی گؤزل چیخسا، بیل کی او خانیم اورهیی صاف و اؤزو ده تمیز بیر خانیمدیر. یوخسا وای اونون حالینا…
سمنی فالی (فال سمنو)
هر کیمین اورهیینده بیر مطلبی یا نیّتی اولموش اولسا، گؤزلرین یوموب نیّتین قلبینده دئیرکن سمنینین گؤیوندن بیر دسته قوپاردار. سونرا سمنینین گؤیلرین یا همان بوغدا گؤیلرین دنه-دنه سایماغا باشلار. اگر بو گؤیلرین سایی جوت گلسه، فال توتان آدام مطلبینه چاتاجاق و یا نظرینده توتدوغو استخارهسی دوزدور و او ایشی گؤره بیلر. آما گؤیلرین سایی تک چیخسا، اورهیینده توتدوغو مطلب دوز دئییل و یاخجی بیر قورتولوشو اولماز.
فاطما ننهنین یازیسی
سمنینین آخیر بویوم (دفعه) قاینایان زامانی اوجاغین اودون آزالدیب هامی قیز گلینلر و سمنی باشیندا اولانلار قیراغا چکیلرلر. بیر نئچه دقیقهدن سونرا سمنی قازانینین قاپاغین گؤتوروب سمنینین اوزونه باخارلار کی گؤرسونلر فاطما ننه سمنینین اوزونده نهلر یازیب. اگر آلله یا ایمام-پیغمبرین آدینا بنزَر بیر یازی تاپیلسا هامی سئوینیب تانرییا دوعا ائدرلر. خالق ایچینده بئله بیر اینام وار کی فاطما ننه (احتمالا حضرت فاطمه (س)) گلیر و سمنینین اوزن یازیر.
