“چارقات” پوشش سنتی و آیینی زنان چهاربرج
پوشش قدیمی زنان چهاربرج
چارقات پارچه سفیدی است که سه-چهار برابر بزرگتر از روسری معمولی بوده و زنان چهاربرجی به شکل خاصی دور سر و گردن خود -چنانکه در تصویر ملاحظه می کنید- می بندند. بستن چارقات از زمانهای قدیم در بین زنان چهاربرج مرسوم بوده و ریشه آن به باورهای دینی و آیینی مردم چهاربرج برمیگردد. چنانکه در زمانهای قدیم در مراسم سوگواری و در مرگ عزیزان، زنان چهاربرج چارقات سفید رنگی میبستند که نشانه طلب رحمت، صلح و آرامش برای روح مرحوم میبود. حتی مردان چهاربرج نیز در سوگ عزیزانشان چهل روز لباس سفید می پوشیدند.
رنگ سفید در فرهنگ و اساطیر مردم آذربایجان نشانه پاکی و روحانیت است و یکی از رنگهای مذهبی و آیینی مردم به شمار میرود که از باورهای دیرین شمنیزم (شامانیزم) سرچشمه میگیرد. چنانکه “اولگن” الهه خیر و برکت در باور شمنیزم (باورهای تورکان قدیم) تمثیل رنگ سفید است و به آن “آق آیاس” نیز اطلاق میکردند. معنای آن سفید و درخشنده است. دکتر رشاد گنج در کتاب رنگ و نوروز در اساطیر تورک می نویسد: به عقیده تورکها رنگ سفید موجب شادی ارواح پاک و بی آلایش میگردد.[1]
ولی متاسفانه با گذشت زمان و نفوذ دیگر فرهنگها، استفاده از پارچه سفید در مراسمات سوگواری و آیینی فراموش شد و امروزه تنها در کفن و دفن مردگان از آن استفاده می شود. استفاده از کفن سفید رنگ برای دفن مردگان ریشه در همان باورهای قدیم تورکان دارد. 
استفاده از چارقات هنوز هم در بین برخی زنان کهن سال چهاربرجی رواج دارد البته امروزه نه به عنوان یک پوشش آیینی بلکه به عنوان یک عرف و فرهنگ مورد استفاده قرار میگیرد. چارقات علاوه بر دیدگاههای معنوی و آیینی پوشش بسیار خوبی در مقابل سرمای سخت آذربایجان است. حتی جالب است که به خاطر رنگ سفید و نحوه بسته شدن آن، در تابستان نیز باعث خنک شدن سر و عدم نفوذ بیش از حد گرما به بدن می شود.
[1] -برای مطالعه بیشتر رجوع کنید به: گنج رشاد، رنگ و نوروز دراساطیر تورک، ترجمه امین روشن، 1388 ،کرج، نشر پینار،(ص20 الی 28 )
