قیزیل گول عطری گلدی!
خرداد آیی گلنده امتحان و درس اوخوماق عطری ایله برابر قیزیل گولون ده عطری گلیر. بو آیدا چوخلو اوشاقلار چؤله گئدیب و اوردا بیر کؤلگه تاپیب درسه باخیرلار. بو اوشاقلار اؤزلری ایله قیزیل گول ده آپاریب و بیر سؤال ازبرلهیندن سونرا بیرین ده قیزیل گولدن اییلهییرلر. قیزیل گول چاربورج خالقینین ایناملاریندا مقدس بیر یئری وار. خالقیمیز بئله اینانیبلار کی قیزیل گول محمد پیغمبریمیزین آلنینین یئره تؤکولن تَریندن چیخیبدیر. بیر گون محمد پیغمبریمیز و اونون بیر دوشمنی چؤله ایشلهمهیه گئدیرلر، اونلار بیراز ایشلهیندن سونرا ترلهییب و آلین ترلری یئره تؤکولور. محمد پیغمبریمیزین یئره تؤکولن تریندن عطیرلی بیر قیزیل گول چیخیر و اونون دوشمنینین تریندن ده چاققیر تیکان چیخیر.
قیزیل گول اؤز دیبیندن کؤک آتیر و اونون چوخالماغی و بیر آیری یئرده ایریشه (نهال) اولماغی چوخ راحتدیر. کافیدیر آنا قیزیل گولدن کؤک آتدیغی کوللارین بیرین چیخاردیب بیر آیری یئره اَکهسن. آما چاربورج خالقینین اینامیندا قیزیل گولون نهالی بوجور توتوب گؤوَرمز و گرک قیزیل گولون کولون (ایریشه / ایرشه / چاربورج لهجهسی: اییشه) اوغورلویاسان و اونون یییهسیندن (صاحیبیندن) خبرسیز چیخاردیب، آپاریب و یئره قورلایاسان.
قیزیل گولون چاربورج خانیملاری آراسیندا ایکی عمده استفادهسی وار: قیزیل گول مرباسی پیشیرمک و چایا سالماق. قیزیل گول چایا چوخ گؤزل بیر عطر باغیشلاییر و دئییرلر طبعی سویوق آداملارا دا خیری وار. قیزیل گول مرباسینین دا خاص بیر طرفدارلاری وار. بو مربانی اوروجلوق آییندا “سوتداشا” (سوتلو آش – سوت آشی) قاتیب یئیَرلر.
قیزیل گول خالقیمیزین فولکلوروندا اؤزللیکله بایاتیلاریمیزدا خاص بیر یئری وار. آشاغیدا چاربورجدا چوخ دئییلن بو بایاتیلاردان بیر نئچهسینی تقدیم ائدیریک:
قیزیل گولم آشمارام / آشسام دا دولاشمارام
سن دؤولتلی من کاسیب / من سنه یاراشمارام
—
قیزیل گول اویوم-اویوم / دَریم بوینووا قویوم
یاغیش یاغار یئر دویماز / من سندن نئجه دویوم؟
—
قیزیل گول اسدی نئینییم / صبریمی کسدی نئینییم
دوداق شیرین دیل آجی / من بئله دوستو نئینییم
گیزیل گولونن سوت داشا من مشتریم !
بَه یوووو بَه گَل مشتری اولما! :))