از آداب و رسوم ازدواج در شهر چهاربرج: مراسم “قند سیندیرما”

مراسم “قند سیندیرما” (قند سینما) یکی از مراسماتی است که از زمانهای قدیم در شهر چهاربرج رواج دارد. این مراسم بعد از خواستگاری (ائلچی‌لیک) و “بله” گرفتن از عروس و خانواده‌اش صورت می‌پذیرد. برای اجرای مراسم قند سیندیرما هر دو خانواده (اوغلان ائوی و قیز ائوی) فامیل و دوست آشنا را به همراه ریش سفیدان شهر به خانه پدر عروس دعوت می‌نمایند. در آنجا خانواده عروس و داماد با همکاری و مساعدت ریش سفیدان مقدار مهریه (کَبین) و شیربها (باشلیق) را مشخص می‌نمایند و به رسم سنت در کاغذی نوشته و آن را امضا می‌کنند.

سپس نوبت آوردن و شکستن قند می‌رسد. قند را بر روی یک سینی که پارچه قرمز رنگی بر روی آن کشیده شده قرار داده و با تزئیناتی خاص به همراه قند شکن (قَششان) به مجلس می‌آورند. به رسم ادب، قند را جلوی مسن‌ترین فرد حضور یافته در مجلس می‌گذارند تا او بشکند. اغلب این فرد نیز قند را به افراد و ریش سفیدان دیگر تعارف می‌کند تا آنها بشکند. بعد از چند دقیقه، اقوامِ جوان و نوجوان خانواده داماد (اوغلان طرفی‌نین آدام‌لاری) جلوی فردی که می‌خواهد قند را بشکند جمع می‌شوند تا کلّه‌ی قند (قندین باشین) را مال خود کنند.

ریش سفید مورد نظر، قند را در دستانش گرفته و برای خوشبختی زوجین دعا می‌کند و صلوات می‌فرستد. سپس یک ضربه از قسمت کلّه‌ی قند زده و آن را می‌شکند. کلّه‌ی بر زمین افتاده قند را یکی از جوانان بر می دارد. البته اگر زرنگ باشد چون کلّه‌ی قند مشتری زیاد دارد و به قول چهاربرجی‌ها (گرَک قندین کلّه‌سین قاپاسان).

بعد از چند روز مادر عروس به همراه یک کادو (خلعت) به خانه‌ی کسی که کلّه قند را برداشته می‌رود. با تقدیم آن کادو که معمولا یک پیراهن و یا پارچه‌ی پیراهن است، کلّه قند را از آنها می‌گیرد و به همراه مراسمی به نام “قند باشی” به خانه‌ی داماد می‌برد. مراسم قند باشی شامل بردن انواع کادو از طرف خانواده عروس به خانواده داماد می‌باشد.

مراسم قند سیندیرما در بین اهالی چهاربرج و حومه از چنان جایگاه عُرفی و اجتماعی برخوردار است که اگر قند یک دختر و پسر شکسته شود دیگر آن دختر مال آن پسر است و ارزشی همانند سند ازدواج دارد. با انجام مراسم قند سیندیرما، درست است که زوجین به صورت رسمی زن و شوهر نمی‌شوند ولی از نظر عرف جامعه‌ی چهاربرج، آن دو رسما زن و شوهرند. قند سیندیرما یک نوع اعلام است به ایل و جامعه که دختر و پسری باهم قند زندگی‌شان را شکسته و مابین همه تقسیم می‌کنند.

آلله هامی سوبایلارا قند سینما و هابئله توی قیسمت ائله‌سین!