مراسم دوواخ قاپما (دوواق قاپماق) در چهاربرج

عکس قدیمی مربوط به مراسم “گلین چیخما”. در این عکس عروس را با دوواق قرمز رنگ بر روی سر و با وانت به خانه بخت می‌برند.

مراسم دوواق قاپماق یکی از مراسمات جشن عروسی و ازدواج  است که از دیرباز در چهاربرج رونق داشته و هنوز هم در این شهر اجرا می‌شود. این مراسم بعد از مراسم “خینا گئجه‌سی” و “گلین چیخما” و بعد از رفتن عروس به خانه شوهرش برگذار می‌گردد.

برای اجرای این مراسم، خانواده‌های عروس و داماد به همراه دوستان و اهل فامیل فردای شب عروسی در خانه پدر شوهر عروس با در دست داشتن خلعتی به عنوان هدیه جمع می‌شوند و آداب و سنت مخصوص این کار را به اجرا در می‌آورند.

ابتدا یک کاسه آب را در وسط مجلس بر روی زمین می‌گذارند و روی آن تشتی بزرگ قرار می‌دهند. سپس عروس خانم را که دوواق یا همان پارچه قرمز رنگی بر سر دارد، به مجلس آورده و روی تشت مورد نظر می‌نشانند. دوواق  پارچه قرمز رنگی است که سه-چهار برابر بزرگ تر از روسری بوده و هنگام عروسی بر سر عروس می‌کشند و روی آن با سنجاق، پول می‌بندند.

سپس یک عدد چوب درخت میوه را که از قبل آماده کرده‌اند به دست یکی از پسران خانواده داماد می‌دهند تا بوسیله آن، دوواق مورد نظر را از سر عروس بردارد. فردی که دوواق را بر می‌دارد اولا می‌بایستی که حتما پسر باشد و ثانیا از فامیل خانواده داماد (بی ائوی‌نین آدام‌لاریندان) باشد. چوب درختی که از آن برای برداشتن دوواق استفاده می‌کنند هم حتما باید از درختان میوه باشد که نماد باروری و تولید مثل است.

از یکی از زنان مسن (آغ بیرچک) چهاربرجی دلیل استفاده از چوب درخت میوه برای برداشتن دوواق را پرسیدیم که توضیحات جالبی بیان داشتند: “بیز بونا گؤره میوه آغاجیندان دوواق قاپماقدا استفاده ائلیریک کی گلین خانیم میوه آغاجینا تای بارلی اولسون و گؤزل گؤیچک اوشاقل‌ار دونیایا گَتیرسین.”

در چهاربرج برای برداشتن دوواق بیشتر از چوب درخت سیب استفاده می‌کنند که در فرهنگ آذربایجان نماد عشق و محبت است. طبق معمول برای کسی که دوواق را بر می‌دارد خلعتی می‌دهند و دوواق را پس می‌گیرند.