نظردن ساخلایان ایش لر و توتم لر
آذربایجان تورک خالقینین اینانج لاریندا بیر پارا سمبولیک ایش لر و توتم لر وار گی اونلاردا سئحیرلی بیر گوج اولارکن منفی و چیرکین انرژی لری قایتارماق ایمکانی وار. بو وساییل لر چوخلو دونیا خالق لاری آراسیندا جوربه جور همین نیت ایله ایستفاده اولور. اؤرنک اولاراق هندولار و قیزیل دری لر(سرخ پوست لار) اوزرریک کیمی بیر توخومو کؤز اوسته یاندیریب و توستوسون دوریه وئررلر و یا بیر چوخلو مینجیق لاری بویونلارینا تاخیرلار کی اونلاری یامان گؤزدن و چیرکین انرژی لردن قورتارسین. چاربورج و هابئله آذربایجان تورک خالقینین آراسیندا اولان چوخلو بو ایش لردن و توتم لردن وار و بو اساسدا آپاریلان ایش لر چوخ قدیمی بیر اسطوروی و آیینی تاریخ صاحیبی ده اولا بیلر و بیزیم خالقیمیزین کئچمیشده اولان آیینی و اسطوروی باخیش لارین و فلسفی دونیا گؤروش لرین و نئجه یاشادیق لارین دا اورتایا آچا بیلر اونا گؤره بو توتم لری توپلاییب، آراشدیریب و یازمالییق.
تولکو قویروغو:
چاربورج خالقینین اینامیندا تولکونون قویروغو اینسانی یامان گؤزدن ساخلار. اونا گؤره چؤلده-کؤوشنده تولکو اؤلوسو گؤرسلر اونون قویروغون چاپیب ائوه گتیررلر و چوخ زامانلار اونو طؤولیه(طویله) یا تیراختور قاباغینا آسارلار کی اونلارا گؤز دیمه سین.
ایت سوموگو:
چاربورج خالقینین اینامیندا ایتین سوموگو ده نظردن ساخلیان شی لردن بیری دیر آما اونون یئری ائو یا طؤوله یوخ بلکه یالنیز باغ- بوستان دیر. بیرینین باغی یاخجی بار گتیرسه و یا بوستانی بارلی اولسا بونا گؤره کی نظر دئیمه سین، بیر ایت سوموگون آغاج باشین تاخیب باغین یا بوستانین اورتاسینا و گؤز توتان یئرینه قویارلار.
اوزرریک:
بونا گؤره کی نظر ائودن اوزاق اولسون، چاربورج خانیم‌لاری گؤزل بیر مهارت‌له اوزرلیک‌لری ساپا دوزوب قامفا (کاموا) ایپ‌لری ایله بزک‌لندیریب و ائولرینه آساردیلا بو ایش‌دن علاوه اوزرلیک (اوززریک) یاندیرماق آیری بیر نظردن ساخلایان ایشدیر. ائو آدام‌لاری تزه بیر وسیله آلسالار، توی مراسیمینده، اوشاق‌لار و مال داوار آلتیندا اوزرلیک یاندیرارلار. اوزرلیک یانا-یانا چیرتیلداییب آتیلسا بیل کی ائو آداملارینا نظر دَییب‌دیر.
گؤز مینجیقی:
گؤز شکیلی اوستونده اولان بیر مینجیق. بو مینجیق اگر اوشاغین چینینده اولسا اونا گؤز دَیمز. البته کی بو مینجیق اوشاق چینیندن باشقا چوخ یئرلرده ایستفاده اولور.
بالیخ قولاغی(صدف):
چاربورج آنالاری قدیم زامانلار بالیخ قولاغین دَلیب و بیر ساپ ایله اوشاغین قونداغینا باغلاردیلار. بو آنالاریمیزین اینانجیندا بالیخ قولاغی اوشاغی یامان گؤزدن ساخلاییب و اونو اوغورلو بویا باشا چاتدیرار.
